Białe jest białe, a czarne jest czarne

Rafał Bujnowski, Jakub Ciężki, Aneta Grzeszykowska, Joanna Janiak, Grzegorz Klaman, Leszek Knaflewski, Szymon Kobylarz, Piotr C. Kowalski, Kamil Kuskowski, Artur Malewski, Agata Michowska, Hanna Nowicka, Anna Orlikowska, Zbigniew Rogalski, Artur Rozen, Aleksandra Ska, Łukasz Skąpski, Piotr Skiba, Łukasz Surowiec, Waldemar Wojciechowski

kurator: Kamil Kuskowski

wernisaż: piątek, 20.11.2015, godz. 19:00
wystawa: 20.11-27.12.2015

organizator:

Fundacja 9/11 Art Space

partner & miejsce:

Galeria Piekary
św. Marcin 80/82
61-809 Poznań
Dziedziniec Różany, CK Zamek


„Żadne krzyki i płacze nas nie przekonają, że białe jest białe, a czarne jest czarne” ― powiedział Jarosław Kaczyński w jednym ze swoich wystąpień. Ta wypowiedź przytaczana wielokrotnie jako językowy lapsus, wydaje się jednak bardziej interesująca z innych względów ― po pierwsze, można ją odczytywać jako pozytywne twierdzenie, a nie jako przejęzyczenie, po drugie, można też postawić tezę, że nie jest to tylko kwestia kolorystycznego pozoru, lecz również symptom pewnego głębszego mechanizmu charakteryzującego życie polityczne. Mechanizm ten można nazwać polityczną achromatopsją ― utratą zdolności widzenia barw. Polityczna achromatopsja skutkuje redukcją spektrum barwnego do bezbarwnej opozycji bieli i czerni. Opozycja ta nie jest niczym innym jak przeciwstawieniem pełni światła we wszystkich jego odcieniach, jego całkowitemu brakowi.

Opozycja czerni i bieli jest najradykalniejsza (w porównaniu z kolorystycznymi), zapewne z tego względu jest tak użyteczna dla wyrażania przeciwieństwa politycznego, które jest przeciwieństwem najmocniejszym. Jest najintensywniejsze w porównaniu z opozycją etyczną, estetyczną i ekonomiczną. Istota polityczności jest określona zaś zdaniem Carla Schmitta przez zdolność do rozróżnienia przyjaciela i wroga. Podkreśla on jednocześnie, że jest to podobne do rozdzielenia na piękno i brzydotę (estetyka), na dobro i zło (etyka) i na to co korzystne i niekorzystne (ekonomia). Każda z tych sfer powinna zostać autonomiczna i nie powinno się ich ze sobą utożsamiać. Jednocześnie jednak w praktyce politycznej, zwłaszcza polskiej, widoczne jest utożsamienie przyjaciela z tym, co dobre, piękne i korzystne.

Słynne zdanie mimo, że wydaje się być oczywistym lapsusem, może też być interpretowane inaczej ― polityczna intensywność tak nasila achromatopsję, że dochodzi do ostatecznego pomieszania, w którym nawet najjaskrawsze przeciwieństwo przestaje być wyraźne ― w końcu nie wiadomo, czy białe jest białe, a czarne jest czarne, czy też białe jest czarne, a czarne jest białe. W tym stanie sama polityczność zostaje zakwestionowana, nie sposób rozróżnić, kto jest wrogiem, a kto przyjacielem.

Wypowiadając to zdanie, Kaczyński chciał podkreślić, że nie ulegnie żadnym naciskom i zawsze będzie umiał odróżnić dobro od zła, prawdę od kłamstwa, przyjaciela od wroga ― zawsze będzie wiedział, co jest białe, a co czarne. Jego przejęzyczenie umożliwia jednak jeszcze jedną interpretację ― a co jeśli białe nie jest tak naprawdę białe, a czarne nie jest czarne? A jeśli to, co postrzegane, jest tylko pozorem bieli lub czerni? Sama ta wątpliwość stanowi zachętę nie tylko do podejrzliwości, ale również do gry posługującej się różnymi strategiami. Tę grę podejmuje sztuka.

Jarosław Lubiak


Rafał Bujnowski

(ur. 1974 r., Wado­wi­ce); malarz, grafik, autor akcji artystycznych, instalacji, filmów wideo. W latach 1993-1995 stu­dio­wał archi­tek­turę na Poli­tech­nice Kra­kow­skiej, po czym przeniósł się na Wydział Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Wraz z Markiem Firkiem, Marcinem Maciejowskim, Wilhelmem Sasnalem i Józefem Tomczykiem „Kurosawą” współtworzył Grupę Ładnie. W latach 1998-2001 pro­wa­dził Gale­rię Otwartą w Kra­ko­wie, której przestrzeń wystawową stanowiły krakowskie billboardy. W roku 2004 prze­by­wał na poby­cie stu­dyj­nym w Art in Gene­ral w Nowym Jorku oraz szwaj­car­skim Zug. W 2005 został lau­re­atem mię­dzy­na­ro­do­wej nagrody arty­stycz­nej Euro­pas Zukunft. Mieszka i pra­cuje w Krako­wie. Związany z Galerią Raster.

Jakub Ciężki

(ur. 1979, Lublin); malarz. W latach 1998-2003 studiował na Wydziale Artystycznym UMCS w Lublinie. Dyplom z wyróżnieniem uzyskał w pracowni malarstwa prof. Jacka Wojciechowskiego. Od momentu ukończenia studiów nieustannie bierze udział w konkursach artystycznych, zdobywając liczne nagrody, jak Grand Prix 40. Biennale Malarstwa Bielska Jesień 2011. Wypracował indywidualny język malarski, który charakteryzuje się dopracowaniem detalu, zgeometryzowaną kompozycją czy monochromatycznym tłem. W jego pracach często pojawiają się elementy pejzażu industrialnego, które nabierają abstrakcyjnego rysu. Mieszka w Lublinie, gdzie pracuje na Wydziale Malarstwa i Rysunku II na macierzystej uczelni.

Aneta Grzeszykowska

(ur. 1974, Warszawa); artystka multimedialna, głównie zajmująca się fotografią. Po ukończeniu Wydziału Grafiki na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w 1999 roku, rozpoczęła współpracę artystyczną z Janem Smagą. Wspólnie tworzyli cykle fotografii (Plany), obiekty fotograficzne (YMCA) oraz projekty multimedialne (Reflection). Od 2005 roku kontynuuje działalność artystyczną indywidualnie, eksploatując możliwości cyfrowej manipulacji medium fotograficznym oraz filmowym, czego przejawem są takie prace jak Album, Portrety czy Untilted Still Films. Wielokrotnie nagradzana i wyróżniania m.in. Paszportem Polityki w kategorii Sztuki Wizualne w 2014 roku. Współpracuje z Galerią Raster.

Joanna Janiak

(ur. 1955, Leszno); w latach 1980-1985 studiowała filozofię na UAM i UW. W latach 1991-2005 była dziennikarką i producentką telewizyjną specjalizującą się w sztuce. Zajmowała się publicystyką kulturalną. Scenarzysta i reżyserka telewizyjnych filmów dokumentalnych, impresji filmowych o sztuce, reportaży i cykli edukacyjnych o sztuce. Współpracowała z poznańskim oddziałem TVP, PR1, PR2, Telewizją Edukacyjną i Telewizją Dzieci i Młodzieży ogólnopolskiej telewizji publicznej. Autorka tekstów o sztuce w katalogach i pismach artystycznych. Od 2004 wspólnie z Piotrem C. Kowalskim realizuje cykl Megabajty malowania inspirowany różnymi sposobami obrazowania oraz relacją między tradycyjnym obrazem, a obrazem elektronicznym, są również współautorami Jagodowego fresku w WSNHiD w Poznaniu (2004) oraz wystawy-projektu Graniczna 13b (2005). Od 2009 roku współtworzą cykl Obrazy mroźne.

Grzegorz Klaman

(ur. 1959, Nowy Targ); twórca instalacji, zajmuje się działaniami w przestrzeni publicznej, kurator oraz pedagog ASP w Gdańsku, którą sam ukończył w 1985 r.  Założyciel Galerii Wyspa od 1985, współautor koncepcji Otwartego Atelier 1992, prowadził Dawną Łaźnię Miejską w latach 1994-1998 i Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia w 1998r. Klaman jest prezesem Fundacji Wyspa Progress od 1994r. Założył i prowadzi Modelarnię (2002) oraz Instytut Sztuki Wyspa – razem z Anetą Szyłak na terenie Dawnej Stoczni Gdańskiej. W latach 80. Klaman znany był jako autor akcji landartowych i tradycyjnie pojmowanej rzeźby. Często współpracował z rzeźbiarzem Kazimierzem Kowalczykiem. Artysta zyskał w latach 80. popularność jako autor drewnianych figur, wycinanych za pomocą prostych narzędzi, jak siekiera czy piła. Z kolei pod koniec lat 80. zaczął tworzyć wielkie aranżacje przestrzenne. Swoistym znakiem rozpoznawczym jego twórczości, w latach 90 stało się użycie preparatów anatomicznych, fragmentów ludzkiego ciała zatopionych w roztworze spirytusowo-formalinowym. Wiele jego prac nierozerwalnie wiąże się ze szczególnym dla najnowszej historii Polski miejscem, jakim jest Stocznia Gdańska.

Leszek Knaflewski

(1960-2014, Poznań); artysta interdyscyplinarny i multimedialny. W 1985 roku uzyskał dyplom w pracowni malarstwa prof. Jerzego Kałuckiego w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu. W latach 80. współpracował z grupą artystyczną Koło Klipsa. Pracował na Wydziale Komunikacji Multimedialnej Akademii Sztuk Pięknych (a potem Uniwersytetu Artystycznego) w Poznaniu prowadząc pracownię Audiosfera. Był również pracownikiem Instytutu Sztuk Pięknych na wydziale artystycznym Uniwersytetu Zielonogórskiego. W swojej twórczości zajmował się szeroko pojętym obrazem i sferą dźwiękową. Autor kilkudziesięciu realizacji prezentowanych w kraju i za granicą. Od 2003 roku współpracował z Galerią Piekary w Poznaniu.

Szymon Kobylarz

(ur. 1981, Świętochłowice); malarz, twórca instalacji, rzeźb i obiektów. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach, gdzie teraz wykłada. Będąc studentem poddawał malarstwo dogłębnej analizie krytycznej, badając jego możliwości w tworzeniu iluzji przedstawieniowej, ale także chętnie przechodził od malarstwa do trzeciego wymiaru, często łącząc je ze sobą. W ostatnich latach artystę interesują zagadnienia z pogranicza nauki, techniki i wojskowości. Kobylarz współpracuje z Galerią Żak Branicka w Berlinie, a jego prace znajdują się w zbiorach m.in. Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu.

Piotr C. Kowalski

(ur. 1951, Mieszków); malarz, profesor zwyczajny. Ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu w latach 1973-78. W latach 2010-2014 pełnił funkcję kierownika Katedry Malarstwa na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów na Akademii Sztuki w Szczecinie. W latach 2014-2015 prowadził Pracownię Gościnną w Katedrze Malarstwa na Wydziale Malarstwa i Rzeźby na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Do 2010 roku prowadził zajęci w Instytucie Wzornictwa Politechniki Koszalińskiej Obecnie prowadzi X Pracownię Malarstwa na Wydziale Edukacji Artystycznej na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Autor cykli obrazów, w których wypracował własną technikę malarską wykorzystując szeroki zakres czynników zewnętrznych, takich jak warunki atmosferyczne (Obrazy mroźne), elementy natury (Żywa Natura) czy działanie ludzkie (Obrazy przechodnie).

Kamil Kuskowski

(ur. 1973, Zakopane); studiował na Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego na Wydziale Tkaniny i Ubioru w Łodzi (1995-2000), gdzie zdobył dyplom z wyróżnieniem w dwóch pracowniach: Tkaniny Unikatowej prof. Aleksandry Mańczak oraz Malarstwa i Rysunku prof. Andrzeja Gieragi. Pełni funkcję dziekana na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów, Akademii Sztuki w Szczecinie, jest kuratorem Galerii Akademii Sztuki – Zona Sztuki Aktualnej w Szczecinie. W twórczości Kuskowskiego często przewija się malarstwo, nie tylko pod względem formalnym jako medium, ale także jako refleksja nad historią malarstwa, jego miejscem w sztuce, czy też idąc dalej nad ramami instytucjonalnymi sztuki. Oprócz realizacji malarskich artysta tworzy instalacje i sztukę wideo. Współpracuje z Galerią Piekary.

Agata Michowska

(ur. 1964, Wysokie Mazowieckie); rzeźbiarka, autorka filmów wideo, instalacji, fotografii, tekstów poetyckich. W latach 1985-1990 studiowała rzeźbę w Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Od 2002 roku wykłada na Politechnice Koszalińskiej. Jest kuratorką wielu wystaw. Nawiązała współpracę z warszawską galerią Program. Mieszka i pracuje w Poznaniu.

Artur Malewski

(ur. 1975, Tomasz Mazowiecki); ukończył Wydział Edukacji Wizualnej na Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi. Jego prace często wykorzystują dosłowne cytaty z życia codziennego, odkrywając w nich niezwykłą, irracjonalną stronę. Artysta często rekonstruuje obiekty z życia wzięte, zaczerpnięte także z mediów, z fotografii gazetowych, jakby z podświadomości kultury popularnej. Ważnym motywem jego twórczości jest tropienie związków między ludźmi a zwierzętami, poszukiwanie cech zwierzęcych u ludzi i ludzkich u zwierząt. Zawodowo i artystycznie związany z miastem Szczecin.

Hanna Nowicka-Grochal

(ur. 1962, Szczecin); artystka współczesna zajmująca się fotografią, malarstwem, tworząca instalacje, obiekty i filmy wideo. Studiowała w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Akademia Sztuk Pięknych) w Gdańsku na Wydziale Malarstwa i Grafiki, gdzie obroniła dyplom w pracowni prof. Kazimierza Ostrowskiego. Tytuł doktora w zakresie sztuk pięknych otrzymała w 1996 roku. Nieprzerwanie od 1987 do 2013 roku prowadziła działalność dydaktyczną w Pracowni Malarstwa Kiejstuta Bereźnickiego na macierzystej uczelni prowadziła. Obecnie jako profesor na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki w Szczecinie prowadzi IV Pracownię Malarstwa.

Anna Orlikowska

(ur. 1979, Łódź); autorka fotografii, filmów video, instalacji. W latach 1999-2004 studiowała na Wydziale Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi. W 2006 roku otrzymała nagrodę Fundacji Deutsche Banku w ramach konkursu Spojrzenia. Artystka w swoich pracach podejmuje problem przemijania. Interesuje ją życie, jego codzienny bałagan – nieustanne przemiany, transformacje. Cechą charakterystyczną dla twórczości Orlikowskiej jest zabawa konwencjami, formami sztuki. Samą sztukę poprzez proste zabiegi artystyczne stara się uczynić piękną – widzialną, na co dzień pomijane fragmenty rzeczywistości uczynić ważnymi, znaczącymi. Artystka mieszka i pracuje w Szczecinie.

Zbigniew Rogalski

(ur. 1974, Dąbrowa Białostocka); malarz, twórca fotografii i instalacji. W 1999 roku ukończył studia w pracowni malarstwa prof. Jerzego Kałuckiego na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Razem z Hubertem Czerepokiem w latach 2000-2002 tworzył duet Magisters, działającym głównie w zakresie fotografii i wideo. W latach 2006-2008 nawiązał współpracę artystyczną z Michałem Budnym. Jako indywidualny artysta najczęściej posługuje się medium malarskim, choć ze swobodą wykorzystuje fotograficzne doświadczenie. W jego pracach pojawiają się zagadnienia ludzkiej percepcji, różnic w postrzeganiu rzeczywistości czy sam akt twórczy. Laureat konkursu im. Eugeniusza Gepperta (2001). Związany z Galerią Raster w Warszawie.

Artur Rozen

(ur. 1985, Szczecin); absolwent Wydziału Zarządzania i Ekonomiki Usług Uniwersytetu Szczecińskiego. Od 2011 student Akademii Sztuki w Szczecinie, Wydział Malarstwa i Nowych Mediów. Debiutował na Festiwalu In Out organizowanym przez CSW Łaźnia w Gdańsku otrzymując honorowe wyróżnienie. W swoich pracach posługuje się takimi mediami jak wideo, fotografia, instalacja czy obiekt. W 2013 roku przebywał na stypendium na Universitatea De Arta Si Design, Kluż-Napoka w Rumunii, natomiast w 2014 roku był na mobilnej rezydencji artystycznej Focus+Indonesia.

Aleksandra Ska

(ur. 1975, Łódź); autorka instalacji, obiektów oraz filmów wideo. Pracuje na Akademii Sztuki w Szczecinie na Wydziale Malarstwa i Nowych Mediów, gdzie prowadzi Pracownię Rzeźby i Działań Przestrzennych. Jej sztuka odwołuje się często do obszarów podświadomości i seksualności, przede wszystkim kobiecej. Artystka odnosi się też do fetyszyzmu, wskazując na to, co uwodzi, oczarowuje, przyciąga, ale nie tylko w sensie wizualnym, ile raczej haptycznym (dotykowym). Interesuje ją również pojmowana na wiele sposób seksualność (szczególnie kobieca) oraz cielesność. Ska wprowadza także do swych instalacji to, co niepokojące, budzące lęk, przerażenie i panikę, co pochodzi z obszarów podświadomości, marzeń oraz snów. Sztuce tej artystki towarzyszy wysmakowana elegancja, przepych i pewna zmysłowość. W swoich najnowszych projektach podejmuje tematykę z pograniczna sztuki i nauki. Mieszka w Poznaniu, gdzie współpracuje z Galerią Piekary.

Łukasz Skąpski

(ur. 1958, Katowice); twórca instalacji, obiektów, filmów, wideo i fotografii. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie na Wydziale Malarstwa. W jego twórczości przewijają się różne wątki: w latach 90. dominowało zainteresowanie problematyką światła wraz z jego metafizycznymi asocjacjami, konstruował również parakomercyjne instrumenty wykorzystujące elementy optyczne, nadając im jednak przede wszystkim konceptualne znaczenie. Członek-założyciel grupy Azorro. Równocześnie tworzył filmy wideo, głównie o tematyce społecznej i politycznej. Mieszka i pracuje w Krakowie.

Piotr Skiba

(ur. 1980 we Wrocławiu); studiował na Wydziale Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, gdzie zdobył dyplom w 2006 r. Jego działalność artystyczna obejmuje malarstwo, fotografię, instalację oraz wideo. Skiba jest artystą, który z łatwością identyfikuje tropy stylistyczne sztuki, a także jej epistemologiczne i historiograficzne dygresje. Laureat Konkursu im. E. Gepperta w 2005 r. oraz Samsung Art Master w tym samym roku, stypendysta Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Mieszka i pracuje we Wrocławiu. Skiba współpracuje z Galerią Zona Sztuki Aktualnej.

Łukasz Surowiec

(ur. 1985, Rzeszów); artysta interdyscyplinarny, rzeźbiarz, performer, twórca filmów wideo, autor akcji społecznych. Studiował na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, jak również na Akademii Sztuki Pięknych w Poznaniu oraz na Uniwersytecie Sztuki w Berlinie. Twórczość Surowca jest zróżnicowana pod względem formy, jak i treści. W swojej działalności artystycznej, podejmuje on aktualne kwestie społeczne, czasami wychodząc poza mury oficjalnych instytucji sztuki. W centrum swojego zainteresowania, stawia także peryferie rzeczywistości społecznej. Gdy pracuje z ludźmi zepchniętymi na margines, zajmuje pozycję zaangażowaną społecznie, inicjując proces, który może mieć wpływ na przyszłe zmiany społeczne. Artysta związany jest z Art Agenda Nova w Krakowie i CSW Kronika w Bytomiu.

Waldemar Wojciechowski

(ur. 1958, Gorzów Wielkopolski); malarz, rysownik, twórca instalacji oraz fotograf. Studiował na Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w Poznaniu, a następnie uzyskał tytuł doktora na Wydziale Malarstwa, Grafiki i Rzeźby na Akademii Sztuk Pięknych (obecnie Uniwersytety Artystyczny) również w Poznaniu. Od 2010 roku posiada tytuł profesora nadzwyczajnego Akademii Sztuki w Szczecinie oraz piastuje stanowisko wiceprzewodniczącego Rady Muzeum Narodowego w Szczecinie. Założyciel i wiceprezes Stowarzyszenia Zachęta Sztuki Współczesnej w Szczecinie (od 2004), a także założyciel Stowarzyszenia OFFicyna i niezależnej galerii Miejsce Sztuki OFFicyna (1998). Autor dwudziestu jeden wystaw indywidualnych i uczestnik ponad stu zbiorowych prezentacji sztuki w Polsce i za granicą.


Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego


patronat medialny: