Baumeister / Włodarski

04.09-25.09.2008

organizator: Galeria Piekary

Wystawa w poznańskiej Galerii Piekary ma na celu konfrontację twórczości dwóch artystów z kręgu XX-wiecznej awangardy: Marka Włodarskiego oraz Williego Baumeistera. Międzywojenna sztuka polskiego malarza przebiegała pod znakiem fascynacji futuryzmem i kubizmem, których wpływy mieszają się osobliwie z iście chagallowymi wizjami, z sentymentalną nieco, przepełnioną liryczną nutą poetyką. Zachwytowi nad technicznymi aspektami cywilizacji XX wieku, towarzyszyło również wyczulenie na kwestie społeczne.

Droga twórcza Williego Baumeistera była nieco odmienna. Znany przede wszystkim jako przedstawiciel ekspresyjnego abstrakcjonizmu, już w swych przedwojennych pracach wykazywał inklinacje w stronę sztuki bezprzedmiotowej. Jednak, jak większość debiutujących w międzywojniu malarzy, przechodził też fascynację kubizmem – czego efekty widać zwłaszcza w obrazach i grafikach z lat 20. – od tych rozbijających przedmiot, jednak zachowujących jego materialność, po niemal zupełnie abstrakcyjne. Owe poszukiwania formalne, przekraczanie kolejnych wyznaczonych sobie granic malarskich, wydają się być naczelnym motorem jego artystycznej drogi.

Co wobec tego łączy niemieckiego plastyka z młodszym o kilkanaście lat Włodarskim? Taką wspólną przestrzenią wydają się być przede wszystkim, powstałe w drugim dziesięcioleciu XX wieku, grafiki i rysunki. Tak w analitycznych, choć jednocześnie subtelnych litografiach Baumeistra, jak i w cięższych kompozycyjnie, z założenia antyestetycznych, a przy tym silniej osadzonych w rzeczywistości rysunkach Włodarskiego, daje się zauważyć fascynacja walcowatymi kształtami Légera, futurystycznymi problemami zobrazowania ruchu, czy zagadnieniem rozbijania ciągłości przedstawień. Podobne poszukiwania doprowadziły jednak do nieco innych rozwiązań.
Po wojnie zaś drogi obu artystów zupełnie się rozeszły – zarówno na płaszczyźnie poszukiwań formalnych, jak i w aspekcie pojmowania własnej, malarskiej roli. Niemniej dzieje ich artystycznych karier ujawniają dwa, momentami zazębiające się, cele awangardy, dwa fundamentalne składniki budujące jej tożsamość: nowatorstwo i oryginalność z jednej, oraz społeczny radykalizm i wiarę w sztukę zdolną burzyć istniejące porządki – z drugiej strony.